BLOG

Endüstriyel Tesislerde Boru İzolasyonuna Yeni Bir Yaklaşım: İzolasyon Ceketleri Endüstriyel tesislerde enerji verimliliği ve güvenlik, işletmelerin en öncelikli konuları arasında yer alır. Bu bağlamda, boru hatlarının izolasyonu büyük önem taşır. Geleneksel olarak sac kaplama yöntemleri yaygın olarak kullanılsa da, son yıllarda izolasyon ceketleri daha f azla tercih edilmeye başlanmıştır. Peki, izolasyon ceketleri neden bu kadar popüler hale geldi? İşte bu sorunun cevabı: 1. Uzun Ömür ve Güvenilirlik Geleneksel sac kaplama yöntemleri boru hatlarında ısı kaybını azaltmada etkili olsa da maalesef kısa sayılabilecek sürelerde deformasyona uğrama riskleri yüksektir. Sac kaplamadaki herhangi bir ezik veya göçük, izolasyon dolgusunu özellikle su alma şeklinde dış etkilere açık hale getirir. Bu durumda hem izolasyon kabiliyeti dramatik şekilde azalır hem de izole edilen hat üzerinde korozyon riski meydana gelir. (Bkz. https://inspro.com.tr/izolasyon-altindaki-paslanma/) Şekil 1 Gübre Fabrikası Boru Hattı İzolasyon Örneği Şekil 2 İzole Edilmiş Paslanmaz Kondens Hattındaki Korozyana Bağlı Stres Çatlağı Kaynak: NASA Corrosion Engineering Laboratory Ayrıca sac kaplama yöntemlerinde kullanılan malzemeler (mesafe tutucu elemanlar, kaplama sacları, vb.) zamanla korozyona uğrayabilir ve bu da başka güvenlik riskleri oluşturur. Oysa izolasyon ceketleri ile izole edilen hatlarda izolasyon dolgusu ceket malzemesinin içinde yer alır ve dış etkenlere karşı maruziyeti de minimum seviyededir. İlaveten ceket kaplama malzemelerinin korozyon riski de söz konusu değildir. İzolasyon ceketleri ile izole edilen hatların izolasyon kabiliyetleri sac kaplama ile izole edilen hatlara kıyasla daha uzun süreler devam eder ve ayrıca boru hattının kendisinde oluşacak korozyon riski de minimize edilmiş olur. 2. Kolay Kurulum ve İş Güvenliği Sac kaplama, montaj ve bakım süreçlerinde zaman ve iş gücü gerektirir. İzolasyon ceketleri ise modüler yapıları sayesinde kolayca monte edilebilir ve gerektiğinde çıkarılabilir. Bu sayede herhangi bir tesiste yapılacak izolasyon işlerinin ifa edilebilmesi için gerekli toplam çalışma süresi önemli ölçüde azaltılmış olur. Bu tip izolasyon faaliyetleri genellikle tesiste çalışmayan harici iş gücü ile yürütüldüğünden iş güvenliği riskleri de elbette oluşacaktır. Örneğin, 250 metrelik boru hattı (makul miktarda vana, flanş, dirsek, vb. bileşenlerle birlikte) sac kaplama ile izole edilmek istendiğinde tesiste 80 adamxgün civarında bir çalışma yapılması icap etmektedir. Oysa ki aynı uygulama izolasyon ceketleri ile azami 6 adamxgün çalışma ile tamamlanabilmektedir. Tesise özgü İSG kurallarına aşina olmayan izolasyon ekiplerinin çalışma sürelerini kısaltmak olası iş kazası risklerini de en az aynı oranda azaltmak anlamına gelmektedir. 3. Bakım Onarım Kolaylığı İzolasyon ceketleri ile izole edilmiş bir boru hattında yapılacak bakım, onarım ve denetleme (kaynak kontrolü, vb.) faaliyetleri ceketlerin modüler ve sökülebilir olmaları sayesinde son derece kolaydır. Boru gövdesi, hat bileşenleri (vana, flanş, dirsek, tee, vb.) ve izolasyon sistem bileşenleri üzerinde yapılacak bakım faaliyetleri kolaylıkla ve kısa sürelerde tamamlanabilinir. Bu özellik, bakım ve onarım süreçlerini hızlandırır, işletme sürekliliğini ve proses güvenilirliğini sağlar. Şekil 3 İzolasyon Ceketi ve Sac Kaplama 4. Esnek ve Uyarlanabilir Tasarım İzolasyon ceketlerinin tasarımları, farklı boru çaplarına ve şekillerine uyum sağlayacak şekilde uzman endüstriyel tasarımcılar tarafından yapılır. Farklı ve asimetrik geometrik şekillere en uygun tasarım hem operasyon kabiliyeti (sıcaklık, basınç, mekanik maruziyet izolasyon performansı, vb.) hem de montaj kabiliyeti anlamında bu süreçte ele alınır. Sac kaplama şeklinde yapılan izolasyon uygulamalarında ise genellikle sahada imalat işçilerinin çözüm bulması beklenir ve izolasyon uygulaması farklı koşullar için ayrıca değerlendirmeye tabi tutulmaz. Bu özellik izolasyon ceketlerinin zorlu çalışma koşullarına en verimli şekilde uyum sağlamasını ve doğal olarak daha uzun süreler dayanabilmesini mümkün kılar. 5. Maliyet Etkinliği Aynı miktarda izolsyon uygulaması için bazen sac kaplama bazen de izolasyon ceketlerinin başlangıç maliyeti avantajlı olabiliyor. Bazı durumlarda başlangıç maliyetleri sac kaplamaya göre daha yüksek olsa da, izolasyon ceketlerinin yukarıda özetlenen uzun vadeli maliyet avantajları göz ardı edilemez. Daha düşük enerji tüketimi, azalan bakım maliyetleri ve uzun ömürleri sayesinde izolasyon ceketleri, toplam sahip olma maliyetini önemli ölçüde düşürür. 6. Enerji Verimliliği ve Isı Kaybının Azaltılması Bu başlıkta belirtilen avantaj, aslında sac kaplama izolasyon uygulamaları için de başlangıçta geçerlidir. Ancak, geleneksel sac kaplama yöntemleri boruların ısı kaybını azaltmada etkili olsa da izolasyon ceketleri bu konuda daha üstün performans sergiler. İzolasyon ceketleri, yüksek yalıtım özellikleri sayesinde ısı kaybını minimuma indirir ve enerji verimliliğini artırır. Bu da işletmelerin enerji maliyetlerini düşürmesine yardımcı olur. Sonuç Endüstriyel tesislerde boru izolasyonunda izolasyon ceketlerinin kullanımı, enerji verimliliği, maliyet etkinliği, iş güvenliği ve proses güvenilirliği açısından önemli avantajlar sunar. Geleneksel sac kaplama yöntemlerine kıyasla daha modern ve etkili bir çözüm olan izolasyon ceketleri, endüstriyel tesislerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarına da katkı sağlar.

TEKNİK YALITIM SİSTEMLERİ İÇİN ENERJİ VERİMLİLİK SINIFLARI HESAPLAMA YÖNTEMİ VE UYGULAMALARI Giriş Enerji verimliliği, günümüz endüstriyel uygulamalarında büyük bir öneme sahiptir. Enerji tüketimini ve maliyetlerini azaltmak, bununla birlikte çevresel sürdürülebilirliği desteklemek için izolsyon sistemlerinin optimize edilmesi gerekmektedir. Genel olarak sürekli izolasyon ihtiyacı olan ve mevcut izolasyonlarının da bakım veya optimizasyonu gereken endüstriyel tesisler, bu uygulamalar için en verimli ve uygun alanlardır. Bu bağlamda, EN 17956 standardı, endüstriyel izolasyon sistemlerinin enerji performansını değerlendirmek ve sınıflandırmak için önemli bir araçtır. EN 17956 Standardı Nedir? EN 17956, endüstriyel uygulamalarda kullanılan izolasyon sistemlerinin enerji performansını belirleyen bir Avrupa standardıdır. 1 Aralık 2024 itibariyle Türkiye’nin de dahil olduğu CEN/CENELEC üyesi 34 ülkenin tamamında yürürlüğe girmiştir. Bu standart, izolasyon çözümlerini enerji verimliliği sınıflarına ayırır ve A (en verimli) ile F (en az verimli) arasında sınıflandırır. Bu sınıflandırma, izolasyon çözümlerinin enerji tüketimini ve CO2 emisyonlarını azaltma potansiyelini gösterir. Standartın Kapsamı EN 17956, endüstriyel tesislerdeki borular, kanallar, tanklar, ekipmanlar ve yerleşik bileşenler gibi operasyonel kurulumların teknik izolasyon sistemlerine uygulanır. Standart, -30°C ile +650°C arasındaki operasyonel sıcaklık aralığı için izolasyon sistemlerinin enerji verimliliği sınıflandırmasını belirler Ancak, termal izolasyon uygulamaları haricindeki kişisel koruma için güvenli yüzey sıcaklıklarının tasarımı ve yoğuşmayı önleme gibi diğer izolasyon uygulamaları bu standardın kapsamı dışındadır. Standartın Faydaları Enerji Verimliliği: Standart, izolasyon sistemlerinin optimize edilmesini sağlayarak enerji tüketimini azaltır. Maliyet Tasarrufu: Etkili izolasyon, enerji tüketimini azaltarak işletme maliyetlerini düşürür. Çevresel Etki: İyileştirilmiş izolasyon, CO2 ve diğer sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltarak çevresel sürdürülebilirliği destekler. Uyum ve Kıyaslama: Standart, enerji verimliliği düzenlemelerine uyum sağlamak ve performansı kıyaslamak için net bir çerçeve sunar Uygulama Adımları EN 17956 standardını uygulamak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: İzolasyon Enerji Performans Sınıfını Seçin: İhtiyaçlarınıza, teknik şartnamelere veya güncel mevzuata uygun gerekli enerji verimliliği seviyesini belirleyin. Bileşeni Tanımlayın: İzole edilecek bileşenin türünü ve boyutunu belirleyin. Proses Sıcaklığını Belirleyin: İzole edilecek bileşenin maksimum operasyon sıcaklığını belirleyin. Sonuçları Yorumlayın: Seçilen enerji sınıfı ve diğer parametrelere dair standardın belirttiği izin verilen maksimum ısı kaybını değerlendirin. Son Gelişmeler EiiF’in geliştirdiği “Enerji Verimlilik Sınıfı Hesaplama Aracı” ile EN 17956:2024 standardı dahilinde belirlenen enerji sınıfı, çalışma sıcaklığı ve izole edilecek bileşenin şekil/ölçü detaylarını girdiğinizde seçilen enerji sınıfı için maksimum ısı akış yoğunluğu ve izolasyon için gerekli yaklaşık kalınlık değeri otomatik olarak hesaplanır. Dilediğiniz zaman INSPRO web sitesindeki https://inspro.com.tr/enerji-verimlilik-sinifi-hesaplama/ adresinden tesisinizdeki herhangi bir bileşen için hedeflenen enerji sınıfına dair gerekli ısı akışı ve kalınlık bilgilerini edinebilirsiniz. Sonuç EN 17956 standardı, endüstriyel izolasyon sistemlerinde enerji verimliliğini artırmak için önemli bir kaynaktır. Endüstriyel tesislerdeki izolasyon uygulamalarının tasarımına dair referans eksikliği de EN 17956 sayesinde önemli ölçüde giderilmiştir. Bu standarda uyarak, enerji performansı ihtiyaçlarınızı karşılayabilir, önemli maliyet tasarrufları elde edebilir ve çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunabilirsiniz.

EKİPMANLARDA SÖKÜLEBİLİR İZOLASYON SİSTEMLERİ Endüstriyel tesislerde bulunan reaktör, ürün tankı, hammadde tankı veya flash tank gibi proses ekipmanlarının çalışma sıcaklıklarına da bağlı olarak izole edilmeleri gereklidir. İlgili izolasyon uygulamasının sebepleri veya avantajları ise aşağıdaki gibidir: Enerji Tasarrufu Proses Güvenilirliğini Koruma Personel Koruma Donma ve Kış Şartlarına Karşı Koruma Yangın Yalıtımı Ses Yalıtımı Çevresel Farkındalık (CO2 salınımını azaltma, vb.) Enerji tasarrufu, genellikle geleneksel izolasyon uygulamalarının ana nedenidir. Ancak özellikle kimyasal proses tesislerinde prosesin kararlılığının ve/veya güvenilirliğinin korunması da izolasyon uygulamalarının ana motivasyon kaynaklarındandır. Gerekçesi ne olursa olsun bir ekipman izole edildikten sonra üzerindeki izolasyon sisteminin bütünlüğünün bozulmaması ve imalat tasarımına yakın bir performans sergilemesi gereklidir. Zira özellikle hammadde (veya ara ürün) sıcaklığı gibi proses güvenilirliğini sağlamak için belirlenmiş parametrelerin ortam şartlarına göre değişkenlik göstermesi takip eden alt proseslerde direkt etki yaratacak ve üretimin tamamını etkileyecek faktörlerdir. Reaktör, ürün tankı, hammadde tankı gibi ekipman izolasyonlarında ana gerekçelerin (enerji tasarrufu, proses kararlılığı, vd.) sağlanmasının yanı sıra, işletme ve bakım süreçlerinin de ele alınarak belirlendiği parametreler dikkate alınmalıdır. Benzer bir izolasyonlu ekipmana dair herhangi bir müdahale (düzenli bakım, tamirat, tadilat, vb.) ihtiyacı olması durumunda, elbette ilk gereklilik izolasyonun sökülerek ilgili müdahalenin yapılabilmesidir. Bu sürece dair kritik parametreler: İzolasyon söküm süresi İzolasyon sökümünden çıkan atıkların bertarafı İzolasyonun yeniden montaj süresi Yeniden montaj sonrası izolasyon performansı İlgili müdahalenin yapılabilmesi için izolasyon söküm süresi ve müdahale sonrası izolasyonun yeniden montaj süresi, ekipmanın toplam duruş (devre dışı kalma) süresini belirleyen faktörlerdir. Elbette bu sürelerin kısa olması ve gerekli işgücünün de kolay erişilebilir ve düşük maliyetli olması gereklidir. Diğer yandan söküm esnasında oluşacak atıkların kontrolü ve bertaraf süreçleri de çevresel farkındalıkların yanında hem ekstra işgücü hem de ekstra maliyet yaratan durumlardır. Bütün bunların sonunda, yeniden montajı yapılmış izolasyon sisteminin orijinal tasarımına yakın performansta seyretmesi de işletme için tercih sebebidir. Zira yukarıda da belirtildiği üzere hem enerji tasarrufu hem de proses güvenilirliği açısından izolasyon performansı çok kritik bir parametredir Geleneksel izolasyon yöntemleri, yukarıda belirtilen tipte ekipmanların izolasyon dolgu malzemesi (taş yünü, cam yünü, nanogel, vb.) ile kaplanıp son katman olarak alüminyum veya çelik alaşımlı saclarla kaplama yapılmasını içerir. Bu tip uygulamalarda tasarım performansına uygunluk tüm yapım süreci boyunca denetlenmeli hatta uygulama sonrasında da periyodik olarak kontrolleri yapılmalıdır. Ayrıca yukarıda belirtilen bakım, tadilat, vb. müdahalelerin gerekliliği halinde ilgili izolasyonun kısmen veya tamamen sökülmesi ve müdahale sonrasında yeniden montajı icap edecektir. Öte yandan bu durum tesiste sürekli olarak yetkin bir yalıtım ekibinin bulunmasına ve bu söküm ve montaj sürelerine bağlı olarak duruş süresinin uzamasına neden olacaktır. Yeni nesil sökülebilir izolasyon uygulamalarında ise durum tamamen farklıdır. Esnek ve sökülebilir izolasyon sistemleri ile yapılan bu uygulamalarda ekipman üzerinde herhangi bir imalat gerekliliği olmadığı gibi özel izolasyon yetkinliği olmasa dahi herhangi bir personel tarafından montajı, kısmen veya tamamen sökümü ve akabinde yeniden montajı kolaylıkla yapılabilir. Bu süreçlerde atık oluşmaz ve geleneksel izolasyon uygulamalarına kıyasla çok kısa sürelerde tamamlanır. Bu sayede ekipmanın devre dışı kalma süresi de izolasyon gereklilikleri sebebiyle uzamamış olur. Yeniden montajı yapılan izolasyon sisteminde performans değişikliği olmaz zira sistemin bütünlüğüne zarar verecek herhangi bir müdahaleye ihtiyaç yoktur. Olası izolasyon hasarları olsa dahi ilgili parçanın yeniden imal edilmesiyle kısa sürede halledilebilir. Bu süreçlerin tamamında işletme harici işgücü kullanımı minimumda olduğu için iş güvenliği açısından da riskler minimuma indirilmiş olur.

Esnek İzolasyon Ceketlerinin Pasif Yangın Koruma Sistemleri Dahilinde Uygulanması Endüstriyel tesislerde yangın güvenliği, operasyonel risklerin azaltılması ve çalışanların güvenliği açısından büyük önem taşır. Zira yanıcı ve parlayıcı tehlikeli maddelerin depolanması, işlenmesi ve taşınması gibi standart süreçlerde kullanıldığı endüstriyel tesislerde “havuz tipi yangın, jet yangını, patlama ve BLEVE” vakaları her daim olası riskler arasındadır. Dolayısıyla bu vakaların ardından can kaybı, kimyasal sızıntılar, çevre ve hava kirliliği, toksik serpintiler, yaralanmalar, mal kaybı ve iş sürekliliği kaybı gibi ciddi sonuçların ortaya çıkması çok olasıdır. Endüstriyel tesislerde yangınların potansiyel sonuçları oldukça ciddidir ve bu tür olayların önlenmesi veya kontrol altına alınması için sıkı yangın güvenliği protokolleri ve pasif yangın koruma sistemleri gereklidir. Pasif yangın koruma sistemleri, yangının yayılmasını ve hasarını sınırlayarak tesisin yangın durumunda daha güvenli olmasını sağlar. Bu makale, Endüstriyel tesislerde pasif yangın koruma amacıyla kullanılan esnek izolasyon ceketlerinin uygulanmasını ele almaktadır. Şekil 1. Sökülebilir PFP Ceket Seti Esnek İzolasyon Ceketleri Nedir? Esnek izolasyon ceketleri yüksek sıcaklıklara ve kimyasal aşındırıcılara dayanıklı bileşenlerden mamul özel izolasyon sistemleridir. Bu ceketler, boru hatları, ekipmanlar ve tanklar gibi tesis içi bileşenleri saran ve özellikle ısı, ses ve yangın yalıtımı amaçlı kullanılan özelleştirilebilir ürünlerdir. Şekil 2. Reaktör PFP Sistemi Pasif Yangın Koruma Sistemleri Nedir? “Pasif yangın koruma” (Passive Fire Protection – PFP) sistemleri, yangının yayılmasını ve tesis içindeki hasarı kontrol altında tutmayı amaçlayan sistemlerdir. Belirli bir mimari yapının (bina, depo, vb.) içerisinde, bina planını belirli küçük bölgelere (zone) ayırarak yangın geçişlerini ve yangının hızla yayılmasını önleyen bileşenlerden oluşur. Endüstriyel tesislerde tank veya eşanjör benzeri ekipmanlar, boru hatları, hat üzerindeki bağlantı elemanları (vana, flanş, vb.), enstrümanlar ve ayrıca taşıyıcı çelik konstrüksiyon (piperack, vb.) bileşenleri PFP sistemleri ile donatılırlar. PFP sistemleri ile donatılmış tesislerde, tahliye ve yangına müdahale için uygun şartlar ve en önemlisi ZAMAN kazanılmış olur. Bu sebeple yanıcı ve/veya parlayıcı malzemelerin standart süreçlerde kullanıldığı veya depolandığı tüm endüstriyel tesislerde riskin minimize edilmesi veya risk gerçekleşse dahi hasarın minimize edilmesi adına hayata geçirilecek en efektif çözüm PFP sistemleridir. Esnek İzolasyon Ceketlerinin Pasif Yangın Koruma Amaçları: Yalıtım: Esnek izolasyon ceketleri, yüksek sıcaklıklara dayanıklı malzemelerden yapıldığı için tesis içindeki sıcak yüzeyleri yalıtarak çevreleyen alanlara ısı transferini engeller. Yangın Yayılmasını Sınırlama: Yangın durumunda esnek izolasyon ceketleri, alevlerin ve ısının yayılmasını engelleyerek yangının kontrol altında tutulmasına yardımcı olabilir. Yangının Ekipmana Etkisini Sınırlama: Esnek izolasyon ceketi ile donatılmış bir bileşen (aktüatör, eşanjör, tank, kablo tavaları, çelik konstrüksiyon, vb.), alevlerin ve ısının ilgili bileşene belirli bir süre boyunca zarar vermesini önler. Bu sayede çok kıymetli ZAMAN kazanılmış olur ve yangına müdahale edilene kadar geçen sürede ekipmanın yangından zarar görmesi önlenir. Kimyasal Sızıntıların Kontrolü: Esnek izolasyon ceketleri, tesis içindeki boru hatları ve ekipmanlarda olası kimyasal sızıntıları kontrol etmeye yardımcı olabilir. Böylece sızıntıların yangına yol açma riski azalırken, olası bir yangında ise olası bir yangın durumunda bu sızıntılar nedeniyle yangının etkilerinin katlanarak artması engellenir. Şekil 3. Drenaj Tapası ve Göstergesi Uygulama Adımları: Risk Değerlendirmesi: Tesis içindeki potansiyel yangın riskleri değerlendirilir ve hangi bileşenlerin esnek izolasyon ceketleri ile korunması gerektiği belirlenir. Genel olarak insan ve çevre güvenliği açısından özelde ise proses güvenliği açısından, tesisteki riskli durumların iyi belirlenmesi, bu risklere uygun önlemlerin bu konuda uzman kişilerce tespit edilmesi, kalite şüphesi olmayan sertifikalandırılmış ürünlerin kullanılması ve tedbirlerin gerektiği şekilde alınması gereklidir. Malzeme Seçimi: Uygun sıcaklık dayanımına sahip, olası yangında belirlenen süre kadar (30 dakika, 60 dakika, vb.) yangın dayanımı ilgili standarda göre sertifikalandırılmış ve kimyasal etkilere karşı dirençli malzemeler seçilir. Montaj: Esnek izolasyon ceketleri, yetkin süpervizörlük kontrolünde uygun montaj yöntemleriyle tesis içi bileşenlere uygulanır. Doğru montaj, ceketlerin etkili bir şekilde çalışmasını sağlar. Periyodik Kontroller: Uygulanan esnek izolasyon ceketleri tercihen yıllık periyotlarda kontrol edilmelidir. Bakım ve benzeri müdahaleler için açılmış olan veya harici sebeplerle hasar almış, aşınmış ceketlere hemen müdahale edilmelidir. Yangın Sonrası Kontrolleri: Tesiste yangın vuku bulmuşsa, ilgili esnek izolasyon ceketlerinin yangından sonraki durumları kontrol edilmeli ve herhangi bir hasar veya aşınma durumunda hemen müdahale edilmelidir. Şekil 4. Örnek Tasarım Sonuç: Yanıcı ve parlayıcı tehlikeli maddelerin standart süreçlerde kullanıldığı veya depolandığı endüstriyel tesislerde yangın riski her zaman var olacaktır ve tesisin özelliklerine göre bu riskler çok değişik sebeplere bağlı olabilirler. Öncelikle yangının çıkmaması için gerekli tedbirleri almak ve çıkması halinde buna hazırlıklı olmak gereklidir. Endüstriyel tesislerde pasif yangın koruma sistemleri, kalite şüphesi olmayan sertifikalandırılmış esnek izolasyon ceketlerinin kullanımıyla daha etkili hale gelir. Bu ceketler, yüksek sıcaklıklara dayanıklı malzemelerle yapılarak yangın sırasında ısı transferini engeller, ilgili bileşeni belirli bir süre korur ve yangının yayılmasını kontrol altında tutar. Esnek izolasyon ceketlerinin doğru seçimi, montajı ve periyodik bakımı, tesis güvenliği açısından kritik bir öneme sahiptir.

Nükleer Enerji Üretim Tesislerinde Endüstriyel İzolasyon Uygulamaları Üretilen enerjinin büyük bölümünün nükleer reaksiyonlar yoluyla elde edildiği nükleer tesislerde çevreye çok uzun yıllar boyunca zarar verebilecek zararlı maddeler de açığa çıkar. Bu nedenle, nükleer tesislerin güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde işletilmesi, olası çevresel kirliliğin kontrol altında tutulması için son derece önemlidir. Endüstriyel izolasyon sistemleri, nükleer tesislerin güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde işletilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Nükleer santrallerde iki ana sistem vardır, Nükleer Bölge (Nuclear Island) ve Türbin Bölgesi (Turbine Island) olarak adlandırılırlar. Nükleer bölge nükleer reaksiyonun gerçekleştiği ve Muhafaza (Containment) sınırları içindeki kısıtlı bölgedir. Türbin bölgesi ise nükleer reaksiyonla elde edilen ısı enerjisi sayesinde üretilen buharın (bazen basınçlı su veya ağır su) elektrik enerjisine dönüştürüldüğü sistemler bütünüdür. Bunlar haricinde BOP (Balance of Plant) olarak adlandırılan ve bu sistemler dışındaki tüm yardımcı bileşenleri içeren üçüncü bir ana sistemden de bahsedebiliriz. Bu ana sistemlerin tamamında endüstriyel izolasyon uygulamaları bulunur. Tesisin bakım ve onarım faaliyetlerinde, özellikle acil müdahale edilmesi gereken durumlarda izolasyonun kolaylıkla sökülebilmesi ve işlemin ardından da aynı şekilde yeniden monte edilebilmesi için nükleer tesislerde genellikle sökülebilir esnek izolasyon sistemleri kullanılır. Diğer enerji santralleri veya benzeri proses tesislerindeki endüstriyel izolasyon uygulamalarına kıyasla en büyük fark da burada yatmaktadır. Zira nükleer tesislerdeki bakım ve müdahale aciliyeti, yüksek çevresel risk faktörleri nedeniyle, diğer tüm tesislerdekinden kat be kat fazladır.  Sökülebilir izolasyon sistemleri, nükleer tesislerdeki boru hatları, ekipmanlar ve diğer bileşenlerin yüzeylerine uygulanabilen bir tür endüstriyel izolasyon kaplamasıdır. İzole edilen bileşene (boru, ekipman, vb.) müdahale ihtiyacı söz konusu olduğunda, bölgesel söküm veya tamamının sökülebilmesi ve işlem tamamlandığında kolaylıkla yeniden monte edilebilmesi için tasarlanmıştır. Bu sebeple herhangi bir modülün belirli bir ağırlık seviyesinin (genellikle 20-25 kg) fazla olmaması şarttır. Bunun yanında, nükleer tesislerde kullanılan sökülebilir izolasyon sistemlerinin tasarım, üretim ve montaj süreçlerinde dikkat edilmesi gereken önemli parametreler vardır. Termal izolasyon kabiliyeti, akustik izolasyon kabiliyeti, su geçirmezlik, kimyasal veya benzeri korozif maddelere karşı dayanıklılık, yangın dayanımı ve hatta pasif yangın koruma başta olmak üzere geleneksel izolasyon sistemlerinin tasarımlarında ele alınan parametreler nükleer tesis izolasyonlarında da dikkate alınır. Ancak bu noktada en önemli farklılık muhafaza veya koruma kabı olarak da adlandırılan tesisin nükleer reaksiyon bölgesindeki uygulamalardır. Bu uygulamalar geleneksel izolasyon sistemleriyle kıyaslandığında, ele alınan parametrelere dair neredeyse tamamen başka bir evren söz konusudur. Koruma kabı; reaktör, boru, pompalar, vanalar ve diğer muhtelif bileşen ve ekipmanlardan oluşabilen nükleer buhar besleme sistemini (NBBS) içeren geniş bir alandır. NBBS çok büyük bir net pozitif ısı yüküne sahiptir. Koruma kabı içindeki sıcak servis borusu ve ekipmanı üzerindeki izolasyonun tek bir amacı vardır; “soğutma yüklerini kontrol etmek.” İster doğrudan bir su kütlesine (örneğin nehir, göl, deniz, vb.) isterse buhar sıkıştırmalı soğutmaya (iklimlendirme, klima, vb.) bağlı olsun, soğutma sistemi bu ısıyı ortadan kaldırmalıdır. Nükleer santrallerde izolasyon malzemesi olarak çoğunlukla mineral yün, kalsiyum silikat, cam elyafı, nanojel ve benzeri mikro gözenekli ürünler, gerektiğinde muhtelif refrakter malzemeler ve kaplama olarak da yansıtıcı metalik malzeme veya yanmaz özelliklere sahip teknik tekstil ürünleri kullanılır. Metal kaplama malzemeleri ile üretilen kaset tipi izolasyon modülleri (resim-1, resim-2) son zamanlarda yerini tamamen sökülebilir, yanmaz cam elyaf malzemeden mamul izolasyon ceketlerine (resim-3, resim-4 ve resim-5) bırakmıştır. Her iki metodun da termal, sismik ve diğer güvenlik gereksinimleri tasarım aşamasında ele alınır ve öylece üretilirler. Yine her iki uygulamada da modüllerin her biri kendine özgü kodlarla etiketlenir, montaj için konumlarının da belirtildiği detay çizimlerle birlikte teslim edilir. Sökülebilir izolasyon sistemleri, tesisin yapımının yanı sıra genişletilmesi veya yenilenmesi projelerinde de kullanılabilir. Ayrıca yıpranmış veya zarar görmüş modül ya da modüller üretici tarafından tekrar üretilebilirler. Sonuç olarak, sökülebilir izolasyon sistemleri, nükleer tesislerdeki güvenlik ve sürdürülebilirlik standartlarını artıran önemli bir teknolojidir. Bu sistemler, tesisin işletimi sırasında oluşabilecek zararlı maddelerin kontrol altında tutulmasını ve enerji üretiminde verimliliğin artırılmasını sağlar. Ancak, bu sistemlerin yüksek tasarım standartlarına sahip olması, malzemelerinin doğru seçilmesi ve uygun kurulum ve bakım süreçlerinin uygulanması son derece önemlidir. NOT: Bu yazının içeriği nükleer tesislerde izolasyon sistemleri hakkında bilgilendirici ve faydalıdır. Ancak, nükleer tesislerin ciddi ve hassas bir konu olduğunu, herhangi bir nükleer tesiste sadece proje müelliflerinin ve sahiplerinin tasarım ve uygulamaya dair yetkili/sorumlu olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle, makalenin uygun bir şekilde kaynak belirtilerek ve tamamen doğru ve güvenilir bilgilere dayanarak kullanılması gerekmektedir. Son olarak, nükleer tesislerin hassasiyeti nedeniyle, makalenin kullanımı için özellikle nükleer enerji sektöründe faaliyet gösteren firmaların ve uzmanların dikkatli ve sorumlu davranmaları önemlidir.

Flanşlı Vanalar İçin INSPROJACK ®   Bu yazımızda glob vanalar hakkında bilgi verirken aynı zamanda bu vanaların nasıl izole edilmeleri gerektiği hakkında konuşacağız. Glob vanalar, vana milinin ucuna bağlı klape yardımıyla akışkanın geçiş noktasının üstüne açılıp veya kapanarak buharın, suyun, gazın yada sistem içerisinde bulunan diğer akışkanın hareketinden sorumlu parçadır. Ayrıca glob vanalar kendi sınıfında bulunan diğer vana çeşitlerine göre yüksek basınç ve sıcaklık altında çalışmaya en elverişli ekipmanlardır. Bu nedenle yüksek basınçlı akışın olduğu ve atmosfere açık durumlarda glob vana tercih edilmelidir. Günümüzde jeotermal ve petrol rafineri sistemleri başta olmak üzere bir çok alanda glob vanalar tercih edilmektedir. Bu kadar büyük sistemlerin çalışma maliyetlerinin yanı sıra enerji kaybından doğan ek maliyetler hem doğal kaynakların devamlılığı için hem de kullanıcının yüklendiği maliyetler açısından çok büyük kayıplara yol açabilmektedir. INSPROJACK bu nokta da %95’e varan enerji tasarrufu imkanıyla tam bir çözüm ortağıdır. Gelin hep birlikte INSPROJACK sökülebilir tip izolasyon ceketinin avantajlarına birlikte bakalım. – INSPROJACK size en uygun tasarımı sunuyor, Globe vanalar dünya standartlarında üretilmelerine rağmen kullanım yerlerine ve montaj yöntemlerine göre farklı izolasyon ihtiyaçları oluşabilen ekipmanlardır. Bu nedenle INSPRO olarak tasarım ekibimizle birlikte en uygun ölçülerde size özel sökülebilir tip izolasyon ceketinizi tasarlıyoruz. – INSPROJACK ile montaj kolaylığını keşfedin, INSPROJACK sökülebilir tip glob vana ceketleri, uzun ömürlü cırtbant ve yüksek dayanıklılığa sahip kevlar bağlama ipiyle montaj konusunda kullanıcıya inanılmaz bir kolaylık sağlıyor. Daha önceden sökülebilir tip izolasyon ceketi montajı yapmamış bir kişi dahi 5 dakika içerisinde kolaylıkla montajını yapabilecektir. – INSPROJACK’te fiyat/performans ilişkisi, INSPROJACK sökülebilir tip glob vana ceketlerinde taş yünü, seramik yünü, aereogel vb. düşük ısıl iletkenliğe sahip yalıtım malzemelerini uygun izolasyon kalınlıklarında kullanılarak müşterilerimize en uygun çözümleri sunuyoruz. Kaplamalı ve kaplamasız cam elyaf kumaşlarımızla iç ve dış ortamlarda uzun ömürlü çözüm ortağınız. İlk yatırım maliyetini 6 ay içerisinde çıkararak kullanıcıya uzun süreli enerji ve bütçe tasarrufu sağlamaktadır. – INSPROJACK ve kalite, Müşteri ihtiyacına özel olarak üretilmiş glob vana ceketlerimiz için maksimum verimliliğin yanı sıra uzun süreli kullanım garantisi veriyoruz. Montaj hizmetimiz ile en kısa süre içerisinde sahip olacağınız INSPROJACK sökülebilir tip glob vana ceketlerimiz için bize ulaşabilirsiniz. https://www.youtube.com/watch?v=p5bKBhdns6Y

Vana Ceketi Endüstriyel izolasyon uygulamalarına dair geleneksel metotlar günümüzde farklı alternatiflerle desteklenmekte ve geliştirilmektedir. Bu yeni alternatiflerin en dikkat çekici olanı ise sökülebilir esnek izolasyon ceketleridir. Bu ceketler buhar türbinlerinde, eşanjörlerde, baca ve egzoz çıkışlarında ve muhtelif ekipman gövdelerinde kullanılabildikleri üzere en çok boru hatları üzerindeki vana ve flanş gibi bağlantı elemanlarında kullanılırlar. Bu makalede genel olarak “Vana Ceketi” olarak bilinen bu ürünler hakkında üretimden son kullanıcıya kadar INSPRO tecrübelerinden yararlanarak önemli olduğunu düşündüğümüz bilgileri paylaşacağız. Vana ve Flanş izolasyonları geleneksel olarak sökülebilir tipte dizayn edilirler çünkü bu elemanlar işletme esnasında gerek kalibrasyon gerekse tamirat veya diğer ihtiyaçlardan dolayı sıklıkla müdahaleye gereksinim duyarlar. Vana Ceketi uygulaması bu noktada akla gelen ilk çözümlerden biridir zira diğer metotlara kıyasla daha esnek ve kolay uygulanabilen bir metottur. Doğru tasarlanan vana ceketleri işletmelerin ısı kaybından dolayı katlandıkları maliyetleri en aza indirirken bakım vb. müdahale durumlarında tekrar kullanılabilen son derece pratik ürünlerdir. Ceket tipi uygulamalarda doğru dizayn yapabilmek için ekipman ölçülerini, ekipman içerisinden geçen akışkan sıcaklığını, dış etkenleri ve ekipmanın çalışma prensiplerini eksiksiz biliyor olmak gerekmektedir. Bu değerler sayesinde gerekli hesaplamalar yapılarak kullanılacak malzemeler ve üretim yöntemi seçilmelidir. Vana ceketi uygulamalarında herhangi bir ekipman kullanımına ihtiyaç duyulmadığı için, dar ve erişimi kısıtlı alanlarda uygulaması basittir. Test ve Devreye alma süreçlerinde kolay sökülür ve takılır olması sebebi ile malzeme sarfiyatını minimuma çeker, söküm/takım süresinde ciddi bir avantaj elde edilir. İlk yatırım maliyetleri birçok uygulamaya göre daha düşük seviyede iken fiyat/performans konusunda da iddialı bir yöntemdir. Vana ve flanşlar için sökülebilir tip izolasyon ceketleri son dönemde popüler uygulamalardan biri olmakla beraber ciddi mühendislik hesaplamaları ve malzeme bilgisi gerektirmektedir. INSPRO, bu alandaki engin üretim ve uygulama tecrübesi, mühendislik anlayışı ve geniş tedarik zincirinden yararlanarak, kaliteden ödün vermeden en iyi ürün ve hizmeti müşterilerine sunmaktadır.

CINI – Endüstriyel İzolasyon için Uluslararası Standart CINI, endüstriyel izolasyon yöntemlerini ve spesifikasyonlarını standardize etmek ve İzolasyon altı korozyon (CUI – Corrosion Under Insulation) mekanizmasını en aza indirgemek amacıyla 28 Temmuz 1989’da kuruldu. Shell, DSM, DOW, Akzo Nobel ve eski Hoogovens (şimdi Tata Steel) gibi uluslararası şirketler ortak hareket ederek Hollanda İzolasyon Derneği (VIB)’nin bağlı olduğu Endüstriyel İzolasyon Komitesi’ni (CINI) kurdular. Şüphesiz endüstriyel izolasyona dair kalite standardizasyonuna ciddi bir ihtiyaç vardı ve CINI petrol ve gaz, kimya ve petrokimya endüstrisi, proses endüstrisi, enerji santralleri, LNG terminalleri vb. gibi sektörlere dair sürekli gelişmeye devam etti. CINI, termal izolasyon tasarımı ve uygulamasına dair küresel bir referans haline geldi. CINI, izolasyon şirketleri, malzeme tedarikçileri, danışmanlar, profesyoneller, eğitim kurumları ve ayrıca devlet kurumları için endüstriyel izolasyonun güvenilir bir referans noktası olarak hareket eder. Organizasyon CINI organizasyonu, konularında uzman kişilerden oluşan 10 çalışma grubu (komite) içermektedir. Tüm komiteler müdürler (varlık sahipleri), izolasyon firmaları ve danışmanlardan oluşmaktadır. Teknik koordinatör bu komitelerin başkanıdır. Sektördeki ve sahadaki gelişmelere bağlı olarak, çalışma grupları belirli konuları gözden geçirmek veya tartışmak üzere bir araya toplanır. Tüm çalışma gruplarının sonuçları yıllık güncellemelerde toplanır. Tüm tavsiyeler, doğrudan yönetim kuruluna bağlı olan Revizyon Komitesi tarafından incelenir. Teknik koordinatör, yıllık güncellemenin düzenlenmesinden sorumludur. CINI Kılavuzu her yıl güncellenmektedir. En son teknoloji ve kanıtlanmış teknikler ana odak noktalarıdır ve bu bakış açısıyla, alandaki kullanıcıların yorumları dikkate alınır. CINI Kılavuzunun pratik deneyimi, bilgi birikimi ve kalitesi tüm dünyada kanıtlanmış bir geçmişe sahiptir. CINI Kılavuzu “Sanayi için İzolasyon” CINI Kılavuzu, teknik izolasyonla uğraşan profesyoneller için bir referanstır. Her yıl CINI Kılavuzu güncellenir. Kullanıcı, CINI Kılavuzunda yolunu kolayca bulabilir. Uygun arama yolları (akış şemaları), gerekli tüm bilgileri içeren bölüme hızlı bir şekilde götürür. Kılavuz, özellikle sıcaktan aşırı soğuğa (kriyojenik) izolasyon sistemleri ve ayrıca akustik izolasyonun birçok açıklayıcı görüntüsünü içerir. Daha fazla bilgi için https://www.cini.nl/en/

40oC Operasyon Sıcaklığı Olan Tank İzolasyonu Sıcak bir ekipmanı izole etmenin ve etmemenin muhtelif gerekçeleri vardır, bunları ilgili makalede görebilirsiniz. Bknz: https://inspro.com.tr/izolasyon-neden-gereklidir-neden-ihmal-ederiz/ Bu gerekçeleri de dikkate alıp örnek vaka olarak “40oC operasyon sıcaklığı olan tank izolasyonu” konusunu teknik hesaplama tablolarıyla birlikte değerlendireceğiz. İlgili tank 12,22 metre çap ve 13,75 metre yüksekliğe sahip olup Kocaeli/Türkiye’de deniz kenarındaki bir endüstriyel bölgede bulunmaktadır. Genel olarak bu tip depolama tanklarının izolasyonları ihmal edilir bunun sebepleri ise yukarıda referansını verdiğimiz makalede detaylıca belirtildiği üzere yetkinlik, maliyet ve izolasyon sisteminin yol açacağı potansiyel risklerdir. Bu gerekçeleri aşağıda teknik hesaplama tabloları ile değerlendireceğiz: İzolasyon Yetkinliği Her işletmede normal olarak proses öncelikli olduğundan işletme personeli de prosesin güvenilirliğine dair yetkinliğe sahiptir. Herhangi bir ekipmanın veya boru hattının izolasyon ihtiyacı tali unsur olarak görüldüğünden işletme bünyesinde bu konuda yetkin bir personel olması beklenmez ki bu da maliyet yönetimi açısından doğru bir yaklaşımdır. Ancak yine de bu yetkinliği istihdam yoluyla değil de dış kaynaklı olarak sağlamak alternatif bir çözümdür. Bu yazının devamında görüleceği üzere 40oC operasyon sıcaklığı olan bir tanka dair bile ciddi maliyet ve çevresel etki avantajları varken bu tip izolasyon projeleri için altyapısı sağlam bir mühendislik anlayışının ciddi faydaları olacaktır. Bknz. https://inspro.com.tr/muhendislik-ve-tasarim/ Tank İzolasyonuna Dair Potansiyel Riskler İzole edilmemiş bir tankta izolasyon altı korozyon mekanizması da yaşanmaz. Ancak bu durumda da hem maliyet hem de çevresel etki anlamında ciddi bir yükümlülük altına girmiş oluruz. Bu sebepledir ki iyi bir mühendislik altyapısı ve gelenekselden farklı olarak yüksek standartlarda bir izolasyon uygulaması ile hem potansiyel riskleri asgariye indirebilir hem de bu izolasyonun maliyet, çevresel etki ve proses güvenilirliği parametrelerine dair yarattığı konforu yaşayabiliriz. İzolasyonun Gerçek Maliyeti Sanılanın aksine işletmelerde izolasyon maliyeti, izolasyon sisteminin tasarımı ve seçimi için hiçbir zaman en öncelikli parametre olmamıştır. Zira, öyle olsaydı bugün tüm endüstriyel tesislerde mevcut izolasyon sistemlerine kıyasla çok daha kabiliyetli ve altyapısı sağlam izolasyon sistemleri görüyor olurduk. Bu yazımızın konusu olan “40oC operasyon sıcaklığı olan tank izolasyonu” vakasına dair maliyet analizi yapıldı, aşağıdaki özet tabloda tüm sonuçlar görülebilir: Bu tabloyu okumadan evvel hesaplamaların baz alındığı parametreleri incelemek gerekir: – Hesaplamalarda sadece tank yüzeyi baz alınmıştır, çatı vb. detaylar için ayrı bir tablo oluşturmak gerekir – 125 kg/m3 taşyünü izolasyon malzemesi ve 1.0 mm alüminyum trapez sac malzeme ile izolasyon yapılacağı öngörülmüştür – Rüzgar hızı 1,6 m/sn ve ortalama ortam sıcaklığı da 14,7 oC olarak baz alınmıştır Bu değerler önemli, zira ortalama ortam sıcaklığı genel beklentinin altında, rüzgar hızı ise üstündedir. Bu değerleri bilimsel çalışmalardan veya resmi makamların yayınladıkları raporlardan derlemek son derece önemlidir. Zira hem ortam sıcaklığı hem de rüzgar hızı ısı kaybı hesabında büyük etki yaratan faktörlerdir. – İlgili tankın operasyon süresi olarak 5.000 saat/yıl ve ekonomik örü de 20 yıl olarak baz alınmıştır. – Maliyet hesaplarında senelik %1,2 para maliyeti, %1 bakım maliyeti ve %1 fiyat varyasyon katsayısı hesaba dahil edilmiştir. – 0,1489 EUR/kWh birim enerji maliyeti %60 verimlilikle ve doğalgaz kaynaklı olarak hesaba dahil edilmiştir. Tabloda 3 farklı varyasyon kıyaslanmaktadır, bunlar: i. İzolasyonsuz Tank ii. 50 mm İzolasyon Uygulaması Genelleme yapmak mümkün değildir ancak benzer 40oC tank izolasyon uygulamaları için genelde tercih edilen kalınlık budur iii. 200 mm İzolasyon Uygulaması Hesaplamaların neticesinde çıkan ekonomik kalınlık değeri Tabloda görüleceği üzere tankı izolasyonsuz bırakmanın çok ciddi bir maliyeti ve çevresel etkisi vardır. İzolasyonsuz tank ekonomik ömrü boyunca 7.000 tonun üzerinde CO2 salınımına sebep olacakken bu değer 50 mm izolasyonla 200 ton seviyesine, 200 mm izolasyonla da 100 ton seviyesine indirilebilmektedir. Maliyet kıyası yapmak için izolasyonsuz yüzeyi baz almanın anlamı yok zira çok ciddi bir ısı kaybı neticesinde 3,4 milyon Euro seviyesinde bir toplam maliyet söz konusudur. Ancak 50 mm izolasyon ve 200 mm izolasyon kalınlıkları bu konuda daha anlamlı bir kıyasa sahne olacaktır. Tankın ekonomik ömrü boyunca yaratacağı ısı kaybı, izolasyon yatırımı ve izolasyon bakımı 50 mm izolasyon için 289.525 Euro 200 mm izolasyon içinse 183.680 Euro olacaktır. Yani geleneksel olarak 50 mm izolasyon kullanmak yerine optimum ekonomik uygulama yapılırsa toplamda 100.000 Euro’nun üzerinde bir maliyet avantajı söz konusu olacaktır. Bu arada, tabloda baz alınan izolasyon maliyetlerinin geleneksel izolasyon uygulamalarının çok üzerinde (Türkiye’deki benzer uygulamalara kıyasla) olduğunu belirtmek gerekir. Zira izolasyon altı korozyon mekanizması başta olmak üzere izolasyon sisteminin ekipmanda yaratacağı potansiyel zararları asgariye indirmek adına yüksek standartlarda izolasyon uygulaması yapılacağı varsayılmıştır. Sonuç olarak 40oC operasyon sıcaklığı olan tankın ilgili tüm parametreler ışığında 200 mm yüksek standartlı izolasyonla donatılması hem ekonomik hem de çevresel anlamda optimum seçenektir. Elbette işletmenin daha farklı parametreleri olabilir, örneğin izolasyon sisteminin risklerine dair çok daha büyük bir hassasiyet söz konusu olabilir. Bu durumda izolasyon bakım maliyeti olarak hesaplamaya daha yüksek bir değer eklenir ve sonuçlar bu şekilde okunur. Yani her halükarda ortam sıcaklığının üzerinde bir ekipman veya boru hattı için termal izolasyon denetimi yapmak ve optimum izolasyon sistem hesaplaması yapmak gereklidir.

İzolasyon Neden Gereklidir Ve Neden İhmal Ederiz? Endüstriyel tesislerdeki profesyoneller şu şekilde ortak bir anlayışa sahiptir: “İzolasyon çok önemli bazı nedenlerden dolayı çok önemli bir parametredir” Buna rağmen, izolasyon sistemi tüm tesisin kolayca ihmal edilen ilk bileşenidir. Tasarım aşamasından başlayarak bakım ve iyileştirme ihtiyaçları, diğer bazı önemli(!) sebeplere dayanarak tesisin ana proses ihtiyaçlarının her zaman gerisinde kalmaktadır. Pekala, öncelikle izolasyon ihtiyacının nedenlerini özetleyelim: İzolasyon Gerekçeleri: Öncelikle aşağıdakilerden hangisinin veya hangilerinin izolasyon ihtiyacının gerekçesi olduğu belirlenmelidir: – Enerji Tasarrufu – Proses Güvenilirliğini Koruma – Personel Koruma – Donma ve Kış Şartlarına Karşı Koruma – Yangın Yalıtımı – Ses Yalıtımı – Çevresel Farkındalık Giriş paragrafında açıklandığı gibi, endüstriyel tesislerin çoğunda “Proses Kararlılığının Korunması” izolasyonun ilk nedenidir. Takip eden öncelikler ise genellikle “Proses Kararlılığı” amacını besleyen Personel Koruma ve Donma Önlemedir. Sonuç olarak, izolasyonun neredeyse her zaman sadece tesisin ana prosesi için bir yardımcı unsur olarak ele alındığı ve zorunlu bir işlem gerekmediği takdirde diğer gerekçelerin her zaman akıldan uzak tutulduğu anlaşılmaktadır. Peki neden böyle? O halde izolasyonun aleyhinde olan bazı nedenleri inceleyelim: Düşük Standartlar ve Zorunlu Olmama Hali: Yeni bir endüstriyel tesis inşa edilirken, yüklenici(ler) izolasyon dahil her türlü iş için sözleşme şartlarını yerine getirme eğilimindedir. Yukarıdaki paragraftan da anlaşılacağı gibi, bir endüstriyel tesis için tasarım ve inşaat aşamasında bile proses güvenilirliği birinci önceliktir. Bu öncelik tesisin ömrünün sonuna kadar değişmeyecektir. Bu nedenle uygun izolasyon genellikle tasarım/inşaat aşamasından başlayarak ihmal edilir ve işletme aşamasına kadar devam eder. Ayrıca şirketler, en iyi ihtimalle, genellikle güncellenmesi gereken ve eski gereksinimlerle hazırlanmış kendi prosedürlerini kullanma eğilimindedir. Çünkü uygun bir izolasyon zorunluluğu yoktur. Ancak, güncelliği şüpheli prosedürlere bağlı kalmadan izolasyon spesifikasyonlarını belirlemek için sürekli güncellenen bazı standartlar (örneğin, CINI) vardır. Bu tür standartlar, bilimsel gerçeklere dayalı tasarım ve uygulama özelliklerini içerirler ve genellikle yıllık periyotlarda olmak üzere sürekli güncellenirler. Daha fazla bilgi için: https://inspro.com.tr/cini-endustriyrel-izolasyon-icin-uluslararasi-standart/ Yetkinlik: Endüstriyel izolasyonun, gerekli yeterlilikler olmaksızın uygun şekilde tasarlanıp bakımı yapılabilecek basit bir sistem olmadığı açıktır. Biraz da bu nedenle, eski prosedürler gerektiği gibi güncellenmemektedir. Ancak, nitelikli personel istihdamı/görevlendirilmesi ve/veya ilgili süreçte de deneyimli bir firmadan hizmet alınması ile bu sorun aşılabilir. Daha fazla bilgi için: https://inspro.com.tr/hizmetler/ Maliyet: Masada bir yatırım planı varsa, herhangi bir mal sahibi doğal olarak mümkün olan en yüksek yatırım getirisi (ROI) oranını arar. Ana parametreler belirli bir zaman dilimindeki inşaat, işletme ve bakım maliyetleridir. Yine, herhangi bir endüstriyel tesis için proses güvenilirliği birinci öncelik haline gelir ve inşaat veya izolasyon sistemlerinin bakımı veya iyileştirilmesi, en aza indirilmesi gereken “ekstra” giderler haline gelir. Ancak elbette, bir izolasyon sistemi düşünüldüğünde tüm denklem giderlerden çok daha fazla parametre içerir. İzolasyon sisteminin çalışma süresi ve ömrü üzerinden paranın değeri (şimdiki değere çevrilerek) değerlendirilirken toplam enerji kaybı ve toplam yatırım maliyeti bir nevi çok bilinmeyenli denklemdir. Bu tür değerlendirmeler, genellikle geleneksel izolasyon uygulamalarıyla çelişen şaşırtıcı sonuçlarla ortaya çıkarlar. Daha fazla bilgi için: https://inspro.com.tr/hizmetler/ İzolasyonsuz bir yüksek sıcaklık bileşeni (boru, bağlantı parçası, tank, ekipman vb.) için izolasyon maliyetlerinin geri ödeme süresi bazen 1 aydan daha azdır. İyileştirme veya onarım izolasyonu yapıyorsak bu süre genellikle 1 yılı geçmez. Bir Bileşeni İzole Etmenin Potansiyel Riskleri Bir proses mühendisinin bakış açısına göre bir izolasyon sisteminin bazı potansiyel riskleri vardır. Bunlardan biri, bir bağlantı elemanındaki sızıntıların gözlemlenmesidir. Örneğin, izolasyonlu bir flanş veya vana, izolasyon altında sızıntı yaparsa gözlemlenemez hale gelir ve bu da bağlantı elemanına ve proses güvenilirliğine zarar verir. Ancak izolasyon sistemi ile entegre uygun aksesuarlar kullanılarak bu tür engeller aşılabilir. https://inspro.com.tr/izolasyon-alti-paslanma/ Diğer bir risk, ki en önemlisidir, İzolasyon Altı Korozyon (CUI) olgusudur. CUI, çeşitli korozyon mekanizmaları için kullanılan bir terimdir, ancak genellikle yağmur suyu olan elektrolitin veya klorür içeren sızan sıvıların varlığından kaynaklanır. Daha fazla bilgi için https://inspro.com.tr/izolasyon-altindaki-paslanma/. CUI riskleriyle uğraşırken, uzun vadeli çözümler ve gelecekteki arızaları en aza indirmek gibi öncelikler olmalıdır. Elbette bu mücadele yeterli bütçeye sahip çok disiplinli bir üst yönetime ihtiyaç duyar ve tesis çalışmaya devam ettiği müddetçe emek harcamak gerekir. Sonuç olarak, uygun bir izolasyon sistemi tasarımı ve yapımı; etkin, maliyet tasarrufu sağlayan ve uzun ömürlü proses faaliyetlerine olanak sağlar. SONUÇ Doğru bir izolasyon sisteminin maliyetleri düşürme, çevresel etkileri azaltma, tüm proses sisteminin aşırı yüklenmemesine yardımcı olma gibi birçok avantajı vardır. Ayrıca izolasyon sistemi yatırımına karşı dezavantajları ve bunlara yönelik akılcı çözümleri de yukarıda özetledik. Sonuç olarak, bilimsel yöntemlerin kullanıldığı izolasyon denetimleri tesis yönetiminin doğru kararlar almasına yardımcı olacaktır. Ve sadece bir şartname hazırlamaktan veya eski moda prosedürlere uymaktan daha fazlası olan iyi tasarlanmış bir izolasyon sistemi, tesisin kazancına tek başına dahi doğrudan katkıda bulunabilir.