Endüstriyel tesislerde enerji verimliliği ve güvenlik, işletmelerin en öncelikli konuları arasında yer alır. Bu bağlamda, boru hatlarının izolasyonu büyük önem taşır. Geleneksel olarak sac kaplama yöntemleri yaygın olarak kullanılsa da, son yıllarda izolasyon ceketleri daha f azla tercih edilmeye başlanmıştır. Peki, izolasyon ceketleri neden bu kadar popüler hale geldi? İşte bu sorunun cevabı:
1. Uzun Ömür ve Güvenilirlik
Geleneksel sac kaplama yöntemleri boru hatlarında ısı kaybını azaltmada etkili olsa da maalesef kısa sayılabilecek sürelerde deformasyona uğrama riskleri yüksektir. Sac kaplamadaki herhangi bir ezik veya göçük, izolasyon dolgusunu özellikle su alma şeklinde dış etkilere açık hale getirir. Bu durumda hem izolasyon kabiliyeti dramatik şekilde azalır hem de izole edilen hat üzerinde korozyon riski meydana gelir. (Bkz. https://inspro.com.tr/izolasyon-altindaki-paslanma/)
Şekil 1 Gübre Fabrikası Boru Hattı İzolasyon Örneği
Şekil 2 İzole Edilmiş Paslanmaz Kondens Hattındaki Korozyana Bağlı Stres Çatlağı
Kaynak: NASA Corrosion Engineering Laboratory
Ayrıca sac kaplama yöntemlerinde kullanılan malzemeler (mesafe tutucu elemanlar, kaplama sacları, vb.) zamanla korozyona uğrayabilir ve bu da başka güvenlik riskleri oluşturur.
Oysa izolasyon ceketleri ile izole edilen hatlarda izolasyon dolgusu ceket malzemesinin içinde yer alır ve dış etkenlere karşı maruziyeti de minimum seviyededir. İlaveten ceket kaplama malzemelerinin korozyon riski de söz konusu değildir. İzolasyon ceketleri ile izole edilen hatların izolasyon kabiliyetleri sac kaplama ile izole edilen hatlara kıyasla daha uzun süreler devam eder ve ayrıca boru hattının kendisinde oluşacak korozyon riski de minimize edilmiş olur.
2. Kolay Kurulum ve İş Güvenliği
Sac kaplama, montaj ve bakım süreçlerinde zaman ve iş gücü gerektirir. İzolasyon ceketleri ise modüler yapıları sayesinde kolayca monte edilebilir ve gerektiğinde çıkarılabilir. Bu sayede herhangi bir tesiste yapılacak izolasyon işlerinin ifa edilebilmesi için gerekli toplam çalışma süresi önemli ölçüde azaltılmış olur. Bu tip izolasyon faaliyetleri genellikle tesiste çalışmayan harici iş gücü ile yürütüldüğünden iş güvenliği riskleri de elbette oluşacaktır.
Örneğin, 250 metrelik boru hattı (makul miktarda vana, flanş, dirsek, vb. bileşenlerle birlikte) sac kaplama ile izole edilmek istendiğinde tesiste 80 adamxgün civarında bir çalışma yapılması icap etmektedir. Oysa ki aynı uygulama izolasyon ceketleri ile azami 6 adamxgün çalışma ile tamamlanabilmektedir. Tesise özgü İSG kurallarına aşina olmayan izolasyon ekiplerinin çalışma sürelerini kısaltmak olası iş kazası risklerini de en az aynı oranda azaltmak anlamına gelmektedir.
3. Bakım Onarım Kolaylığı
İzolasyon ceketleri ile izole edilmiş bir boru hattında yapılacak bakım, onarım ve denetleme (kaynak kontrolü, vb.) faaliyetleri ceketlerin modüler ve sökülebilir olmaları sayesinde son derece kolaydır. Boru gövdesi, hat bileşenleri (vana, flanş, dirsek, tee, vb.) ve izolasyon sistem bileşenleri üzerinde yapılacak bakım faaliyetleri kolaylıkla ve kısa sürelerde tamamlanabilinir. Bu özellik, bakım ve onarım süreçlerini hızlandırır, işletme sürekliliğini ve proses güvenilirliğini sağlar.
Şekil 3 İzolasyon Ceketi ve Sac Kaplama
4. Esnek ve Uyarlanabilir Tasarım
İzolasyon ceketlerinin tasarımları, farklı boru çaplarına ve şekillerine uyum sağlayacak şekilde uzman endüstriyel tasarımcılar tarafından yapılır. Farklı ve asimetrik geometrik şekillere en uygun tasarım hem operasyon kabiliyeti (sıcaklık, basınç, mekanik maruziyet izolasyon performansı, vb.) hem de montaj kabiliyeti anlamında bu süreçte ele alınır. Sac kaplama şeklinde yapılan izolasyon uygulamalarında ise genellikle sahada imalat işçilerinin çözüm bulması beklenir ve izolasyon uygulaması farklı koşullar için ayrıca değerlendirmeye tabi tutulmaz. Bu özellik izolasyon ceketlerinin zorlu çalışma koşullarına en verimli şekilde uyum sağlamasını ve doğal olarak daha uzun süreler dayanabilmesini mümkün kılar.
5. Maliyet Etkinliği
Aynı miktarda izolsyon uygulaması için bazen sac kaplama bazen de izolasyon ceketlerinin başlangıç maliyeti avantajlı olabiliyor. Bazı durumlarda başlangıç maliyetleri sac kaplamaya göre daha yüksek olsa da, izolasyon ceketlerinin yukarıda özetlenen uzun vadeli maliyet avantajları göz ardı edilemez. Daha düşük enerji tüketimi, azalan bakım maliyetleri ve uzun ömürleri sayesinde izolasyon ceketleri, toplam sahip olma maliyetini önemli ölçüde düşürür.
6. Enerji Verimliliği ve Isı Kaybının Azaltılması
Bu başlıkta belirtilen avantaj, aslında sac kaplama izolasyon uygulamaları için de başlangıçta geçerlidir. Ancak, geleneksel sac kaplama yöntemleri boruların ısı kaybını azaltmada etkili olsa da izolasyon ceketleri bu konuda daha üstün performans sergiler. İzolasyon ceketleri, yüksek yalıtım özellikleri sayesinde ısı kaybını minimuma indirir ve enerji verimliliğini artırır. Bu da işletmelerin enerji maliyetlerini düşürmesine yardımcı olur.
Sonuç
Endüstriyel tesislerde boru izolasyonunda izolasyon ceketlerinin kullanımı, enerji verimliliği, maliyet etkinliği, iş güvenliği ve proses güvenilirliği açısından önemli avantajlar sunar. Geleneksel sac kaplama yöntemlerine kıyasla daha modern ve etkili bir çözüm olan izolasyon ceketleri, endüstriyel tesislerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarına da katkı sağlar.
